Proces dojrzewania u każdego dziecka przebiega w sposób indywidualny i toczy się własnym rytmem. Bardzo często zdarza się, że niektóre cechy dojrzewania pojawiają się znacznie wcześniej lub później niż u innych dzieci. Rodzice powinni starać się kontrolować tę sytuację, gdyż może ona doprowadzić do zupełnie niepotrzebnych problemów i podziałów w szkole.
Wczesna faza dojrzewania
Wielu rodziców rwie sobie włosy z głowy podczas okresu dojrzewania ich dzieci. Dlaczego? No cóż, odpowiedź na to pytanie jest prosta. Dzieci między 10. a 14. rokiem życia przechodzą przez wczesną fazę dojrzewania. Co to znaczy? Zmienia się ich wygląd, potrzeby, zainteresowania, a także sposób widzenia świata. Zaczynają mieć swoje zdanie, którego bronią jak niepodległości, doprowadzając bardzo często do rodzinnych konfliktów.
Dojrzewanie płciowe u dziewczynek:
- Pojawia się pierwsza miesiączka (pierwsze cykle są zazwyczaj bezowulacyjne).
- Przyspieszony wzrost.
- Pojawia się owłosienie łonowe i pachowe.
- Dojrzewają gruczoły sutkowe.
- Powiększają się zewnętrzne narządy płciowe.
- W jajnikach rozpoczyna się produkcja hormonów: estrogenów i progesteronu.
Dojrzewanie płciowe u chłopców:
- Przyspieszony wzrost.
- Pojawiają się gruczoły piersiowe.
- Rozpoczyna się spermatogeneza, a w jądrach produkcja testosteronu.
- Powiększeniu ulegają jądra, penis i moszna.
- Pojawia się owłosienie łonowe i pachowe, a nieco później – owłosienie twarzy, nóg, rąk, brzucha i klatki piersiowej.
- Wzrasta masa mięśniowa, a chłopiec nabiera siły.
- Następuje mutacja głosu.
- Pojawiają się polucje, czyli nocne wytryski nasienia, często związane ze snami o tematyce erotycznej.
Objawy opóźnienia lub przedwczesnego dojrzewania płciowego
Najczęstszą przyczyną opóźnienia lub przedwczesnego dojrzewania płciowego są uwarunkowania genetyczne, choroby lub przyjmowane leki. W przypadku dziewczynek podstawowym dowodem na opóźnienie dojrzewania płciowego jest brak miesiączki po 16. roku życia, a u chłopców brak nocnych wytrysków nasienia w wieku 16-17 lat.
O przedwczesnym dojrzewaniu płciowym możemy mówić w sytuacji pojawienia się charakterystycznego typu owłosienia oraz trzeciorzędowych cech płciowych przed upływem 9. roku życia u dziewczynek i 10. roku życia u chłopców.
Dojrzewanie seksualne u chłopców i dziewczynek
Dojrzewanie seksualne u chłopców i dziewczynek związane jest z dojrzewaniem płciowym, a także z wyraźnie pojawiającą się chwiejnością psychiczną, właściwą dla okresu dojrzewania funkcji neurohormonalnych. U chłopców popęd seksualny ujawnia się znacznie wcześniej niż u dziewczynek, u których dojrzałość seksualna, jeśli nie zostanie rozbudzona przez przedwczesne współżycie płciowe lub inne działania pobudzające, następuje dopiero między 18. a 20. rokiem życia.
Dojrzewanie płciowe obejmuje wiek od 12. do 20. roku życia. Dominującą jego cechą jest stopniowe uświadamianie sobie przez dzieci, a raczej młodych ludzi, własnej tożsamości. Intensywny rozwój biologiczny ujawnia odrębność płciową. Rozszerzeniu ulegają zainteresowania poznawcze i chęć decydowania.
