Niezależnie od tego, czy swój pierwszy raz masz dopiero przed sobą, czy też inicjację seksualną przeszłaś już kilka lat temu, kwestia antykoncepcji wciąż jest niezmiernie ważna. Decyzja o współżyciu z partnerem nakłada na dwoje ludzi ogromną odpowiedzialność: za siebie i za tę drugą osobę. Świadomy wybór środka antykoncepcyjnego, który zabezpieczy nie tylko przed niepożądaną ciążą, ale i przed chorobami wenerycznymi, to wyraz dojrzałości – również dojrzałości do seksu.
Pigułki hormonalne
Wybierają je przede wszystkim dziewczyny, które współżyją regularnie z jednym, stałym partnerem. Zalet tej metody jest wiele, a największa z nich to bardzo wysoka skuteczność (0,2-2,5 w skali Pearla). Przyjmując pigułki, unikniesz też przykrych dolegliwości związanych z napięciem przedmiesiączkowym, będziesz mieć krótsze i mniej bolesne krwawienia miesięczne, wyregulujesz gospodarkę hormonalną, zmniejszysz także ryzyko zachorowania na raka jajnika i trzonu macicy.
Niestety, antykoncepcja hormonalna ma również wady. Po pierwsze, jej stosowanie wymaga samodyscypliny i konsekwencji: nawet jedna nie przyjęta o czasie pigułka może obniżyć skuteczność antykoncepcyjną całego opakowania. Po drugie, pigułki nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową i HIV – może się więc okazać, że takie zabezpieczenie nie będzie wystarczające, jeśli nie jesteś pewna zdrowia swojego chłopaka albo… zmienisz partnera.
Pigułki hormonalne dobiera i przepisuje lekarz na podstawie wywiadu i podstawowych badań, takich jak morfologia, krzepliwość krwi, próby wątrobowe, poziom glukozy, USG narządów rodnych i cytologia. To ważne, bo nie każda kobieta może stosować ten rodzaj antykoncepcji, przeciwwskazaniem jest np. uszkodzenie wątroby, nadciśnienie czy stany zapalne organizmu.
Kto nie powinien stosować tabletek hormonalnych?
- Nie wolno brać pigułek antykoncepcyjnych bez konsultacji z lekarzem, na własną rękę, pożyczać od koleżanki czy siostry – ich działanie jest zbyt silne.
- Pigułek nie powinny też przyjmować dziewczyny poniżej 16. roku życia, ponieważ ich gruczoły hormonalne nie są jeszcze w pełni dojrzałe. Poczekaj co najmniej 2-3 lata od pojawienia się pierwszej miesiączki.
- Palenie papierosów nie tylko może osłabić skuteczność pigułek, ale także zwiększa ryzyko powstania zakrzepicy żylnej.
- Zrezygnuj z pigułek, jeżeli chorujesz na cukrzycę.
Nastolatki zwykle dostają receptę na tzw. pigułki jednofazowe, czyli zawierające stałe, niewielkie ilości hormonów (nie więcej niż 20 mg estradiolu na dobę).
Prezerwatywa
To popularny, tani i łatwo dostępny środek antykoncepcyjny, sprawdzi się, jeśli współżyjesz nieregularnie, nie masz stałego partnera albo po prostu zależy ci na metodzie, która nie będzie ingerować w funkcjonowanie twojego organizmu.
Opakowanie prezerwatyw warto mieć zawsze przy sobie, a wcześniej dokładnie zapoznać się z instrukcją obsługi i najlepiej poćwiczyć jej zakładanie. Skuteczność, z jaką prezerwatywa chroni przed zapłodnieniem i chorobami, zależy w dużej mierze od umiejętnego jej użycia.
Środki chemiczne
Do wyboru masz pianki, kremy, żele i globulki dopochwowe o działaniu plemnikobójczym. Pamiętaj jednak, że nie są to środki na tyle skuteczne, by stosować je jako jedyne zabezpieczenie przed ciążą – najlepiej potraktuj je jako uzupełnienie dla innych metod, np. prezerwatywy. Zaletą antykoncepcji chemicznej jest jej dostępność (w aptece bez recepty) oraz ochrona przed infekcjami, wady to możliwość podrażnienia błon śluzowych i zakłócanie przebiegu stosunku.
Metody naturalne
Stosowanie naturalnych metod antykoncepcji ma jedną, podstawową zaletę: dzięki nauce rytmu własnego organizmu zdobywasz wiedzę na temat swojej płodności i kontrolujesz swój stan zdrowia. Ale są też wady: codzienne mierzenie temperatury, obserwowanie śluzu i położenia szyjki macicy może być uciążliwe, a do tego… łatwo o pomyłkę. Owulacja może niespodziewanie się przesunąć, a obliczenia okazać się niedokładne.
Prowadzenie kalendarzyka najlepiej sprawdza się więc w przypadku stałych związków i par, którym ewentualna „wpadka” nie pokrzyżowałaby życiowych planów.
Jakie metody nie są dla ciebie?
Spirala. Jej działanie antykoncepcyjne, choć niezwykle skuteczne, jest też bardzo długie – trwa nawet 3-6 lat. Ponadto wkładka domaciczna może powodować stany zapalne w obrębie narządów rodnych, co w przyszłości utrudnia poczęcie. Inne dolegliwości, jakie nasila spirala, to intensywne krwawienia miesiączkowe i większy niż zazwyczaj ból podczas okresu.
Zastrzyk hormonalny. Zastrzyk z progestagenem podaje się raz na 3 miesiące – jeśli zapragniesz zrezygnować z antykoncepcji, na powrót płodności będziesz musiała poczekać co najmniej kilka miesięcy, a być może nawet rok. Ponadto duże dawki hormonu przyjmowane jednorazowo mogą wywoływać wiele skutków ubocznych, jak krwawienia z dróg rodnych, bóle głowy, trądzik.
Antykoncepcja awaryjna. Tzw. „pigułka po” ma nie dopuścić do zapłodnienia i zagnieżdżenia się zarodka w macicy w sytuacjach nagłych, wyjątkowych, jak pęknięcie prezerwatywy czy spontaniczny seks bez zabezpieczenia. Przyjmuje się ją nie później niż 72 godziny po stosunku. Nie jest to jednak metoda antykoncepcji, którą można by stosować regularnie, ale jedynie w naprawdę kryzysowych okolicznościach. Preparaty takie jak Postinor Duo i Escapelle zawierają bardzo duże, uderzeniowe dawki hormonów, a ich wpływ na organizm kobiety nie jest obojętny.
