1. Wprowadzenie
Pochwica, czyli zaburzenie seksualne polegające na występowaniu bólu podczas stosunku, dotyczy wielu kobiet na całym świecie. Choć może być przyczyną wielu problemów emocjonalnych, społecznych i w sferze seksualnej, pochwica nie jest wyrokiem – istnieją różne metody leczenia i strategie radzenia sobie z tym zaburzeniem. W niniejszym artykule omówimy przyczyny, objawy, diagnozę i leczenie pochwicy, a także zapobieganie jej występowaniu.
2. Czym jest pochwica?
Pochwica, inaczej dyspareunia, to ból odczuwany przez kobietę podczas stosunku. Ból może lokalizować się w okolicy wewnętrznej lub zewnętrznej pochwy, a także w okolicy miednicy. Pochwica może być pierwotna (od początku życia seksualnego) lub wtórna (rozpoczyna się po pewnym czasie od rozpoczęcia życia seksualnego). Pochwica może występować także w sposób przewlekły lub okresowy.
3. Przyczyny pochwicy
Przyczyny pochwicy mogą być zróżnicowane i obejmują czynniki fizjologiczne, psychologiczne i środowiskowe. Do najczęstszych należą:
- Niedobór estrogenów
- Infekcje
- Endometrioza
- Zaburzenia mięśni dna miednicy
- Urazy narządów płciowych
- Przebyte operacje
- Stres
- Lęk
- Negatywne doświadczenia seksualne
- Problemy w związku
4. Objawy pochwicy
Najbardziej charakterystycznym objawem pochwicy jest ból podczas stosunku. Dodatkowo mogą występować:
- Ból podczas wprowadzania tamponu lub podczas badania ginekologicznego
- Ból w okolicy miednicy nawet poza stosunkiem seksualnym
- Skurcze mięśni dna miednicy
- Lęk przed kontaktem seksualnym
- Problemy z nawilżeniem pochwy
5. Diagnoza pochwicy
Diagnoza pochwicy opiera się na wywiadzie z pacjentką, badaniu ginekologicznym oraz ewentualnych dodatkowych badaniach (np. badanie hormonalne, ultrasonografia). Ważne jest, aby lekarz uwzględnił zarówno czynniki fizjologiczne, jak i psychologiczne, mogące wpływać na wystąpienie bólu.
6. Leczenie pochwicy
W zależności od przyczyny pochwicy, lekarz może zastosować różne metody leczenia, często łącząc je ze sobą.
6.1. Terapia farmakologiczna
W przypadku pochwicy spowodowanej niedoborem estrogenów lub infekcjami, lekarz może przepisać odpowiednie leki, takie jak estrogeny, antybiotyki czy przeciwgrzybicze. W niektórych przypadkach stosuje się również leki przeciwbólowe.
6.2. Terapia behawioralna
Terapia behawioralna polega na pracy z pacjentką nad zmianą niekorzystnych wzorców zachowań, myślenia i przekonań związanych z seksualnością. W ramach terapii behawioralnej można stosować techniki relaksacyjne, eksponowania na bodźce seksualne czy trening asertywności.
6.3. Terapia fizjologiczna
Terapia fizjologiczna koncentruje się na pracy z mięśniami dna miednicy i może obejmować ćwiczenia Kegla, biofeedback czy terapię manualną. W przypadku pochwicy spowodowanej napięciem mięśniowym, terapia fizjologiczna może przynieść znaczącą poprawę.
6.4. Terapia psychoseksualna
Terapia psychoseksualna polega na pracy z terapeutą nad przezwyciężeniem lęków, traum czy konfliktów związanych z seksualnością. Terapia może być prowadzona indywidualnie lub z partnerem, a jej celem jest poprawa komunikacji, wzrost zaufania i rozwijanie zdrowego podejścia do seksualności.
6.5. Terapia alternatywna
W niektórych przypadkach stosuje się również metody alternatywne, takie jak akupunktura, medytacja czy terapia artystyczna. Choć nie są one głównym elementem leczenia pochwicy, mogą wspierać proces terapeutyczny.
7. Zapobieganie pochwicy
Zapobieganie pochwicy może obejmować:
- Regularne badania ginekologiczne
- Prawidłową higienę intymną
- Pracę nad zdrowym podejściem do seksualności
- Budowanie zaufania i komunikacji w związku
- Dbając o zdrowy styl życia, ćwiczenia, zdrową dietę i redukcję stresu
8. Podsumowanie
Pochwica to poważne zaburzenie seksualne, które może wpłynąć negatywnie na jakość życia kobiety i jej związek. Jednak, jak pokazuje niniejszy artykuł, pochwica nie jest wyrokiem – istnieją liczne metody leczenia i strategie radzenia sobie z tym zaburzeniem. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie przyczyn, ścisła współpraca z lekarzem i terapeutą oraz zaangażowanie w proces leczenia.
Leczenie pochwicy może być długotrwałe, ale dzięki właściwej terapii, współpracy z partnerem oraz dbaniu o zdrowy styl życia, wiele kobiet może osiągnąć trwałą poprawę i cieszyć się satysfakcjonującym życiem seksualnym. Warto pamiętać, że pochwica nie definiuje wartości kobiety, a szukanie pomocy i dążenie do rozwiązania problemu to znak siły i odwagi.
9. Źródła
- American College of Obstetricians and Gynecologists. (2011). Dyspareunia. Practice Bulletin, 119.
- Basson, R. (2012). Sexual function of women with chronic illness and cancer. Women’s Health, 8(4), 363-377.
- Binik, Y. M., & Meana, M. (2009). The pain of dyspareunia: A modern gynecologic myth. Archives of Sexual Behavior, 38(1), 55-66.
- Graziottin, A., & Brotto, L. A. (2011). Vulvar vestibulitis syndrome: A clinical approach. Journal of Sex & Marital Therapy, 37(3), 159-168.
- Latthe, P., Latthe, M., Say, L., Gülmezoglu, M., & Khan, K. S. (2006). WHO systematic review of prevalence of chronic pelvic pain: A neglected reproductive health morbidity. BMC Public Health, 6, 177.
- Rosenbaum, T. Y. (2010). Pelvic floor involvement in male and female sexual dysfunction and the role of pelvic floor rehabilitation in treatment: A literature review. The Journal of Sexual Medicine, 7(1 Pt 1), 7-21.
- Stockdale, C. K., & Lawson, H. W. (2018). Dyspareunia. In K. A. Leppert & R. W. Rebar (Eds.), American College of Obstetricians and Gynecologists Women’s Health Care Handbook (pp. 357-370). Wiley-Blackwell.
